2018-08 Het verbindend principe

Lieve lezers,

In mijn studententijd werden vaak zwaarwichtige toespraken, lezingen, of zgn. ‘lullepotten’ gehouden; het was zaak hier op een slimme en snedige manier op te reageren en een van de veelgebruikte diepzinnige vragen die ik me herinner was dan ‘heb je wel gedacht aan het verbindend principe’. Er was vaak veel welbespraaktheid voor nodig om daar een goede reactie op te geven, want in de regel had de spreker daar natuurlijk niet aan gedacht. Regelmatig denk ik daaraan terug, omdat ik meer en meer zie dat alles met alles verband houdt en niets op zichzelf staat. Ik noem een paar voorbeelden; ik ben net weer bij de tandarts geweest, heel warm en hartelijk. Vrijwel alle vrouwelijke patiënten ontvangen bij vertrek een knuffel en een kus, mannen worden iets minder intiem maar ook hartelijk begroet. Wel moet natuurlijk de rekening betaald worden en wel voordat de behandeling geheel voltooid is, dit is per slot Brazilië. Ik schreef vorige keer over Stefan Zweig en zijn moeilijkheden en ondergang toen Hitler aan de macht kwam; niet te vergelijken natuurlijk maar mijn slechte gebit, waar ik inmiddels wel een auto aan heb laten vertimmeren was mede zo slecht door de slechte voeding die ik in mijn vroegste jaren in en net na de oorlog heb gehad.
Door mijn gevorderde leeftijd heb ik last van artrose in beide duimgewrichten; zus Ans had daar een probaat middel voor: Voltaren emulsie en dat werkte uitstekend in Nederland; nadat ik weer in Rio terug was (in de zomer hier) verdwenen de klachten volledig maar nu de temperatuur weer daalt, het wordt winter hier, komt de gevoeligheid weer terug. Om dezelfde reden is het nu moeilijker om zelf yoghurt te maken zoals ik eerder schreef, daar heb je bij voorkeur een temperatuur van 31 graden voor nodig; een thermometer is hier niet te krijgen maar als ik de weerberichten op internet volg weet ik wanneer dat hier bereikt wordt. Daar zitten we nu heerlijk onder en de yoghurt is daardoor dunner.

Ongeveer 1 km van hier is een straat, Rua de General Glicério, waar we PILATES-les hebben; een prachtige straat, bijna dorps in de drukte van de stad. We hadden er bijna een appartement gehuurd maar het sprong net af op de prijs. Daar wonen vooral mensen verbonden aan politie en leger en daardoor was het er tot voor kort altijd zeer veilig. Nu is daar ook criminaliteit terecht gekomen, er is een geldautomaat opgeblazen aan het einde van de straat, er was een schietpartij. Op zich is dat hier in Rio niet zo bijzonder maar nu heeft zich daar een groep bewakers, vigilantes of een militia aangeboden, vaak bestaande uit een samenraapsel van ex-politiemannen en/of criminelen om tegen een vergoeding de veiligheid daar te waarborgen. Ik zou daar niet voor zijn en misschien hebben ze die explosie zelf wel veroorzaakt om aan klandizie te komen. Hier in de straat is het overigens al enige tijd rustig.
In sommige buurten, als het om een doodlopende straat gaat, is er soms een slagboom met bewaking. Onze buurt heeft een andere keus gemaakt. De politie hier in de buurt beschikt over TIEN auto’s, die stilstaan omdat er geen geld is om de olie te verversen. In overleg met de commandant hebben we nu voor elk olie en een filter geleverd; de chef wilde vooral geen geld ontvangen. In de bus zag ik gisteren een personeelsadvertentie voor een schoonheidsspecialiste, salaris R$ 1.300 per maand, dat is nog minder dan ik hier als bejaarde voor een ziektekostenverzekering zou betalen.

Dit mag allemaal wat negatief klinken, er zijn ook goede dingen hier en vele zelfs. Zo gaat de koers van de Real snel omlaag, sneller dan de inflatie omhoog, wat mijn koopkracht verbetert.
Gisteren maakte ik een tochtje naar Niteroi, aan de andere kant van de baai; oversteek met een veerboot ongeveer 10 minuten, dan een bus. Op de boot hield een jonge vrouw met een baby op de arm een hartstochtelijk betoog, het kwam erop neer dat ze graag een gift wilde van de reizigers. Dat bleek zeer goed vruchten af te werpen. Even daarna strompelde een oude gebogen man door het gangpad die ook behoeftig bleek. Aan het eind van de reis zag ik hoe de oude man ook nog en biljet aan de vrouw gaf, er wordt hier dus gedeeld. En wat me altijd weer ontroert is te zien hoe een blinde man op de sportschool verschijnt om zijn oefeningen te doen, waarbij hij vol vertrouwen wordt begeleid door zijn zoon, een enkele keer zijn dochter.
Mijn tocht naar Niteroi had het museum als bestemming, meestal is het in het volle licht maar deze keer was er hevig onweer op komst en even later stond ik in een stortbui op de bus te wachten.

Ik voeg een foto toe van Gloria nadat ze de onderste helft van haar haardos heeft laten knippen; die wordt nu gebruikt om voor een collega op school een pruik te maken die ze binnenkort nodig zal hebben. Dan lopen er dus twee vrouwen met hetzelfde haar rond op school.

Na een koorrepetitie aan het einde van een schooldag zagen we door het raam dat een grote groep apen bezit had genomen van de school die ze als hun terrein beschouwen als de leerlingen weg zijn. Ze worden steeds brutaler en soms stelen ze je lunch uit je handen.

In november van dit jaar zijn er presidentsverkiezingen en ik kijk vol belangstelling uit naar wat er gaat gebeuren, ik blijf natuurlijk buitenlander al woon ik hier en ik hoef ook niet t stemmen. De huidige niet-gekozen president Temer kan niet verkiesbaar zijn, volgens een beslissing van het hooggerechtshof, die hem schuldig verklaarde aan corruptie; maar dat kan natuurlijk nog veranderen, want hij heeft goede vrienden in dat hooggerechtshof. Dan is er de socialist Lula die nu gevangen zit zodat hij zich niet kandidaat kan stellen, anders zou hij waarschijnlijk winnen gezien zijn nog steeds grote populariteit. Dan is er uiterst rechts een kandidaat, namen noemen we niet, die Trump als lichtend voorbeeld ziet. Enkele uitspraken van deze man: liever een dode zoon dan een homo. Tegen een vrouwelijke collega: ‘je bent het niet eens waard om verkracht te worden’. En hij vergeleek de executies tijdens de militaire dictatuur met een vader die zijn zoon een pak slaag geeft; niet leuk maar soms nodig. Hij kan veel steun verwachten van de Evangelicals, net als in de VS, steunpilaren voor Trump. Er zijn vast nog meer kandidaten maar die zijn nog bekend maken, we wachten af. Binnenkort begint de worldcup, ik loop er niet warm voor maar als ik toch moet juichen doe ik dat maar voor Brazilië, want Nederland is niet van de partij.

Met mijn Portugees gaat het steeds beter, ik lees nu boeken in het Portugees en dat gaat, vooral Paulo Coelho is goed te lezen, eenvoudige taal en korte zinnen.

Liefs voor jullie allen en veel mooi weer.